Trào ngược dạ dày gây đau họng? cơ chế gây đau họng

Chào Nam,

Các dấu  hiệu trào ngược dạ dày gây đau họng xảy ra khi axit dạ dày trào lên thực quản và họng, kích thích niêm mạc và gây viêm. Người bệnh thường cảm thấy đau rát họng, khó nuốt, khàn giọng, ngứa cổ họng hoặc đờm nhiều, đặc biệt sau ăn no hoặc về ban đêm. 

Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây đau họng 

• Cơ thắt thực quản dưới (LES) suy yếu: không giữ được axit dạ dày, dẫn đến trào ngược thường xuyên.
• Thói quen ăn uống và sinh hoạt không hợp lý: ăn quá no, nhiều dầu mỡ, cay, chua, uống rượu bia, cà phê hoặc nằm ngay sau ăn.
• Tăng áp lực ổ bụng, béo phì: làm axit dạ dày dễ trào lên thực quản.
• Các bệnh lý kèm theo: như thoát vị hoành, rối loạn tiêu hóa, stress kéo dài.

Trào ngược dạ dày gây đau họng chủ yếu do axit dạ dày trào ngược

1. Dấu hiệu đau họng do trào ngược dạ dày 

Đau rát và khó chịu họng, khàn tiếng, ho khan kéo dài, đắng miệng, ợ nóng và đau khi nuốt nước bọt là dấu hiệu trào ngược dạ dày gây đau họng. 

• Đau rát và khó chịu ở họng: Cảm giác nóng rát, ngứa họng, đặc biệt khi thức dậy vào buổi sáng.
• Khàn tiếng: Giọng yếu, thay đổi hoặc mất tiếng nhẹ, thường rõ khi nói nhiều.
• Ho khan kéo dài: Ho liên tục không có đờm, nặng hơn vào ban đêm hoặc khi nằm.
• Cảm giác vướng hoặc nghẹn ở cổ: Luôn có cảm giác vật gì đó mắc kẹt, gây khó nuốt.
• Đắng miệng, ợ nóng: biểu hiện trào ngược axit dạ dày lên thực quản.

Ho khan, kéo dài do trào ngược dạ dày gây viêm họng

2. Phân biệt đau họng do trào ngược dạ dày với viêm họng thông thường

Đau họng do trào ngược dạ dày thường không sốt, không đau dữ dội và không có mủ trắng ở amidan, trong khi viêm họng thông thường thường kèm sốt, đau họng nhiều và có mủ trắng hoặc sưng amidan.

Bảng so sánh đau họng do trào ngược dạ dày và viêm họng thông thường:

2. Đau họng do trào ngược kéo dài bao lâu?

Đau họng do trào ngược dạ dày có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, thậm chí vài tháng, tùy mức độ bệnh và cách điều trị.

• Nhẹ, mới xuất hiện (3–5 ngày): Thường do trào ngược tạm thời sau ăn no hoặc đồ cay, chua; triệu chứng giảm nhanh khi điều chỉnh ăn uống và sinh hoạt.
• Kéo dài 1–2 tuần: Trào ngược vẫn tiếp diễn, niêm mạc họng và thực quản bị kích ứng liên tục; cần theo dõi và điều chỉnh chế độ ăn uống, tư thế ngủ.
• Trên 2 tuần hoặc dai dẳng: Có nguy cơ viêm thực quản, tổn thương niêm mạc họng; lúc này cần thăm khám bác sĩ và điều trị chuyên sâu để ngăn ngừa biến chứng.

3. Cách giảm đau họng do trào ngược dạ dày nhanh tại nhà 

Để giảm đau họng do trào ngược dạ dày, bạn nên uống nước ấm, súc miệng nước muối, ăn thức ăn mềm, chia nhỏ bữa ăn, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay, nóng và kê cao gối khi ngủ.

• Uống nước ấm, tránh nước lạnh: Giúp làm dịu niêm mạc họng, giảm rát và khó chịu. Nên uống từng ngụm nhỏ, tránh uống quá nhanh.
• Súc miệng nước muối 2 – 3 lần/ngày: Pha 1/2–1 muỗng cà phê muối với 200–250ml nước ấm, súc miệng và họng nhiều lần để sát khuẩn và giảm viêm.
• Ăn thức ăn mềm, ấm: Tránh các món quá cứng, quá nóng hoặc quá lạnh, giúp tiêu hóa dễ dàng và giảm áp lực lên dạ dày.
• Chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn quá no: Thay vì ăn 3 bữa chính, chia thành 4–5 bữa nhỏ trong ngày. Ăn tối nên cách giờ đi ngủ ít nhất 2 tiếng để hạn chế trào ngược khi nằm.
• Tránh thực phẩm kích thích: Hạn chế đồ cay, chua, chiên rán, nước ngọt có gas, cà phê hoặc rượu bia vì những thực phẩm này làm tăng tiết axit dạ dày và kích ứng thực quản – họng.
• Kê cao gối khi ngủ: Giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản khi nằm, giảm ho khan và đau rát buổi sáng.
• Uống trà gừng hoặc mật ong ấm (nếu không dị ứng): Gừng có tác dụng chống viêm, mật ong làm dịu niêm mạc, hỗ trợ giảm đau họng nhanh.

Uống nước ấm để làm dịu niêm mạc họng, hạn chế khó chịu

4. Cách điều trị tận gốc trào ngược dạ dày gây đau họng

Để điều trị tận gốc trào ngược dạ dày gây đau họng, bạn cần kiểm soát trào ngược axit dạ dày bằng thuốc theo chỉ định bác sĩ kết hợp thay đổi chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt.

• Giảm axit dạ dày bằng thuốc: Bác sĩ thường chỉ định thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc kháng H2 để giảm tiết axit dạ dày, giúp niêm mạc lành nhanh hơn. Tuyệt đối, không tự ý dùng hoặc tăng liều vì dễ phụ thuộc thuốc.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Cần tránh các thực phẩm kích thích trào ngược như đồ chua, cay,nhiều dầu mỡ, cà phê, rượu bia, nước có gas. Ưu tiên ăn mềm, dễ tiêu, chia nhỏ bữa để dạ dày không quá tải.
• Thay đổi thói quen sinh hoạt: Nên ăn trước khi ngủ 2–3 giờ, kê cao đầu giường 10–15 cm, tránh nằm ngay sau khi ăn và duy trì tư thế ngồi/đứng hợp lý sau bữa ăn, giúp axit dạ dày không trào lên họng, giảm nguy cơ đau, rát và tổn thương niêm mạc.

Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để điều trị trào ngược dạ dày

5. Khi nào bạn cần đi khám bác sĩ ngay ? 

Bạn nên đi khám ngay nếu tình trạng trào ngược gây đau họng kéo dài 7–10 ngày, khó nuốt, nghẹn, đau ngực, ho khan về đêm hoặc kèm sụt cân, buồn nôn.

• Đau họng kéo dài 7–10 ngày: Không cải thiện dù đã chăm sóc tại nhà, có thể là viêm mạn tính hoặc tổn thương niêm mạc thực quản.
• Khó nuốt, nghẹn, đau ngực: Có thể liên quan đến viêm thực quản, hẹp thực quản hoặc các vấn đề tim mạch, cần được đánh giá sớm.
• Ho khan kéo dài về đêm: Thường do axit dạ dày trào ngược về ban đêm, nhưng nếu kéo dài có thể dẫn đến viêm phổi hít hoặc các vấn đề hô hấp khác.
• Sụt cân, buồn nôn kéo dài: Dấu hiệu trào ngược nghiêm trọng ảnh hưởng đến hấp thu dinh dưỡng, cần can thiệp y tế kịp thời.

6. Điều trị trào trào ngược dạ dày gây đau họng tại phòng khám đa khoa tiêu hóa Việt

Khi xuất hiện các triệu chứng như đau rát họng, khó nuốt hay trào ngược, bạn nên đến Phòng khám đa khoa tiêu hóa Việt để được bác sĩ thăm khám và chỉ định nội soi dạ dày  thực quản. 

Phòng khám sử dụng hệ thống nội soi Fujifilm VP-7000 tiên tiến từ Nhật Bản kết hợp ánh sáng nhuộm màu để phát hiện sớm viêm, loét, trào ngược và các tổn thương tiền ung thư. Đồng thời, công nghệ trí tuệ nhân tạo AI EX1 hỗ trợ nhận diện tổn thương, nâng cao độ chính xác và hạn chế bỏ sót.

Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ tư vấn chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt phù hợp, kết hợp điều trị toàn diện từ dạ dày đến họng, giúp giảm triệu chứng nhanh chóng và ngăn ngừa tái phát.

Bác sĩ thăm khám, nội soi dạ dày để phát hiện đúng tình trạng trào ngược

Lời khuyên của chuyên gia: 

Với tình trạng đau họng kéo dài kèm ợ chua hoặc ho khan, Nam nên thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa Tiêu hóa hoặc Tai – Mũi – Họng. Việc kiểm tra sớm giúp phát hiện sớm tổn thương niêm mạc, điều trị tận gốc trào ngược và ngăn ngừa biến chứng nặng hơn.